Ćwiczenia buzi i języka to świetna zabawa

         Zaproponujcie dziecku naśladowanie ruchów zwierząt i przedmiotów

za pomocą warg i języka np.:

·         Konik jedzie na przejażdżkę. Naśladuj konika stukając czubkiem języka

o podniebienie, wydając przy tym charakterystyczny odgłos kląskania (ewentualnie mlaskanie językiem).

·         Wilk gonił zająca i bardzo się zmęczył, wysunął język i dyszy. Wysuń język jak najdalej na brodę - pokaż dyszącego wilka.

·         Huśtawka unosi się do góry, a potem wraca na dół. Wysuń język przed zęby i poruszaj nim tak, jakby się huśtał - raz do góry w stroną nosa, raz do dołu w stroną brody.

·         Dzieci bardzo lubią kręcić się na karuzeli, twój język także. Włóż język między wargi a dziąsła i zakręć nim raz w prawą, raz w lewą stroną.

·         Wysuń obie wargi do przodu, udając ryjek świnki. Następnie połóż

na górnej wardze słomkę lub ołówek i spróbuj ją jak najdłużej utrzymać.

·         Chomik wypycha policzki jedzeniem, a ty pokaż jak można wypchnąć policzki językiem, raz z prawej raz z lewej strony.

·         Wyobraź sobie, że twój język to żołnierz na defiladzie. Na raz - czubek języka wędruje na górną wargę, na dwa - czubek języka dotyka lewego kącika ust, na trzy - czubek języka na dolną wargę, na cztery - czubek języka przesuwamy do prawego kącika ust.

·         Na pewno wiele razy kopałeś szeroką łopatką w piasku. Otwórz buzię

i wysuń język za dolną wargę. Postaraj się, aby język był szeroki

jak łopatka.

·         Malarz maluje sufit dużym pędzlem. Pomaluj językiem swoje podniebienie, zaczynając od zębów w stronę gardła.

·         Dzieci lubią zjeżdżać na zjeżdżalni, a Ty ? Spróbuj zrobić zjeżdżalnię

dla krasnoludków ze swojego języka. Oprzyj czubek język za dolnymi zębami i unieś do góry jego środkową część. Musisz bardzo uważać,

aby język nie wychodził przed zęby.

·         Młotkiem wbijamy gwoździe w ścianę. Spróbuj zamienić język w młotek

i uderzaj o dziąsła tuż za górnymi zębami, naśladując wbijanie gwoździa.

·         Drzwi do domu otwierają się i zamykają. Wargi to nasze drzwi do domu. Pokaż jak wargi ściągnięte do przodu, otwierają się i zamykają.

·         Żyrafa wyciąga mocno szyję do góry. Otwórz szeroko usta i spróbuj pociągnąć język do góry, najdalej jak potrafisz.

·         Słoń ma długą trąbę i potrafi nią wszędzie dosięgnąć. Ciekawe

czy potrafisz dosięgnąć językiem do ostatniego zęba na górze i na dole,

z prawej i lewej strony.

Jak wspierać rozwój mowy dziecka cd.

8. Ćwicząc narządy mowy  – „gimnastyka buzi i języka”.

Sprawne funkcjonowanie narządów mowy to warunek prawidłowego wymawiania wszystkich głosek. Niektóre dzieci wymawiają głoski niedbale, przy jak najmniejszym wysiłku mięśni narządów mowy. Nieprawidłowości tego rodzaju nie wynikają z wad wymowy i nie wymagają pomocy specjalisty. Wystarczą codzienne parominutowe ćwiczenia wyrazistości mowy oraz gimnastyka narządów artykulacyjnych:

•      kiedy dziecko ziewa nie gań go, lecz poproś, aby ziewnęło jeszcze kilka razy, zasłaniając usta.

•      gdy na talerzu został ulubiony sos lub rozpuszczone lody - pozwól mu wylizać go językiem. To ćwiczenie mniej eleganckie, za to bardzo skutecznie gimnastykuje środkową część języka.

•      jeśli dziecko dostało lizaka zaproponuj mu, aby lizało go unosząc czubek języka ku górze.

•      po śniadaniu posmaruj maluchowi wargi miodem, kremem czekoladowym lub mlekiem w proszku i poproś, aby zlizał je dokładnie jak miś czy kotek

•      przy porannym i wieczornym myciu zębów zaproponuj dziecku liczenie zębów lub witanie się z nimi w ten sposób, aby czubek języka dotknął każdego zęba osobno.

•      przy rysowaniu sprawdź czy twój maluch potrafi narysować kółko (językiem dookoła warg) lub kreseczki (od jednego do drugiego kącika ust).

•      żucie pokarmów, dmuchanie na talerz z gorącą zupą, chuchanie na zmarznięte dłonie, cmokanie czyli posyłanie słodkich buziaków, puszczanie baniek mydlanych a nawet wystawianie języka to też ćwiczenia aparatu artykulacyjnego.

9. Ćwicząc oddychanie.

Czynność mowy jest nierozerwalnie związana z oddychaniem, a prawidłowe oddychanie jest fundamentem dobrej mowy – stosujmy ćwiczenia oddechowe, dmuchajmy, chuchajmy.

10. Pozwalając dziecku na osłuchanie się z poprawnym brzmieniem głosek.

– których ono jeszcze nie wymawia, wykorzystując w tym celu książeczki, obrazki, opowiadania, gry. Ćwiczenia indywidualne powinien prowadzić logopeda.

11. Bawiąc się!

Bardzo ważnym czynnikiem, mogącym dość szybko przyspieszyć rozwój mowy dziecka, jest kontakt i swobodna zabawa z rówieśnikami.

12. Nie krytykując i nie porównując.

Pamiętajmy, by nigdy nie krytykować mowy dziecka i nie porównywać go z rówieśnikami.

Przy opracowaniu tego tematu korzystałam ze strony www.dziecisawazne.pl/wspomaganie-rozwoju-mowy-dziecka/

Jak wspierać rozwój mowy dziecka cd. 

6. Naśladując odgłosy.

W nabywaniu mowy bardzo dużą rolę odgrywa słuch fonematyczny (zwany mownym). Warto go ćwiczyć. Świetnie sprawdzają się tu wszelkiego rodzaju onomatopeje czyli wyrazy dźwiękonaśladowcze. Zachęcajmy dziecko do naśladowania odgłosów otoczenia, „mowy” zwierząt i pojazdów.

naśladowanie odgłosów zwierząt:

pies - hau, hau, hau,

kot - miau, miau, miau,

koń - ihaha, ihaha, ihaha,

krowa - mu, mu, mu,

świnka - kwik, kwik, kwik,

baran - bee, bee, bee,

koza - mee, mee, mee,

myszka - pi, pi, pi,

kura - ko, ko, ko,

kogut - kukuryku, kukuryku, kukuryku,

gęś - gę, gę, gę,

kaczka - kwa, kwa, kwa,

indyk - gul, gul, gul,

bocian - kle, kle, kle,

kukułka - ku, ku, ku,

dzięcioł - stuk, stuk, stuk,

żaba - kum, kum, kum,

świerszcz - cyt, cyt, cyt,

osa - bzzz, bzzz, bzzz,

naśladowanie odgłosów pojazdów:

samochód - brum, brum, brum,

samolotu - żżż, żżż, żżż,

tramwaju - stuk, stuk, stuk,

pociągu - ciuf, ciuf, ciuf,

naśladowanie odgłosów z otoczenia:

dzwonek - dzyń, dzyń, dzyń,

telefonu - dryń, dryń, dryń,

mycia rąk - chlapu, chlapu, chlapu,

kichnięcie - a psik, a psik, a psik,

kaszlnięcie - ehe, ehe, ehe,

tupanie - tup, tup, tup,

jazda konna - patataj, patatj, patataj,

kapanie wody - kap, kap, kap,

gotująca się wody - bul, bul, bul,

frunący ptak - fruuu, fruuu, fruuu,

szelest liści - szu, szu, szu,

klikanie myszką komputerową - klik, klik, klik,

włączanie światła - pstryk, pstryk, pstryk.

7. Ćwicząc dłonie.

Zręczność palców ma związek ze sprawnym artykułowaniem i mówieniem. Wykorzystujmy wszelkie okazje do lepienia, klejenia, nawlekania koralików, budowania z klocków, patyczków. Nie zapominajmy o zabawach paluszkowych:

1. Wyliczanka z członkami rodziny

W tej wyliczance po kolei pokazujemy palce, każdy nasz palec obrazuje jednego członka rodziny. Zaczynamy od kciuka:

Ten pierwszy to dziadziuś,

A przy nim babunia.

Największy to tatuś,

A przy nim mamunia

A to ja dziecinka mała,

I oto moja rodzinka cała.

2. Wyliczanka z partiami ciała

W tej wyliczance, dotykamy palcem poszczególnych części ciała dziecka, które opisujemy:

Tu paluszek, tu paluszek (dotykamy paluszków dziecka)

Kolorowy mam fartuszek (pukamy delikatnie w brzuszek dziecka)

Tu jest rączka (dotykamy rączek dziecka)

A tu druga

A tu oczko do mnie mruga (zakrywamy oczko dziecku)

Tu jest buzia (dotykamy w okolice ust dziecka)

Tu ząbeczki (odchylamy bródkę dziecka, by otworzyło buzię)

Tam wpadają cukiereczki.

3. Wyliczanka z pieskami

Wszystkie pieski spały (zaciskamy maluchowi piąstki lub pokazujemy swoje)

Pierwszy obudził się ten mały(otwieramy mały paluszek)

Mały obudził średniego, który spał obok niego (otwieramy drugi paluszek).

Gdy średni już nie spał, to duży też przestał (otwieramy trzeci palec).

Trzy pieski się bawiły, czwartego obudziły (otwieramy czwarty paluszek).

Cztery pieski szczekały, piątemu spać nie dały (otwieramy kciuk i machamy całą dłonią).

4. Kosi, kosi łapci

Bierzemy w swoje dłonie rączki dziecka i delikatnie klaszczemy:

Kosi, kosi łapci, pojedziem do babci.

Babcia da nam mleczka a dziadek jajeczka.

Kosi, kosi łapci pojedziem do babci,

od babci do cioci, ciocia da łakoci.

Kosi kosi łapci, pojedziem do babci,

od babci do mamy, mama da śmietany.

5. Wyliczanka „palce do palców”

Gdy się rączki spotykają, (dotykamy dłońmi rączek dziecka)

to od razu się witają. (pocieramy, ściskamy, przybijamy piątkę, udajemy całusy)

Gdy się kciuki spotykają, (dotykamy kciukami kciuki dziecka)

to od razu się witają.(pocieramy, ściskamy, przybijamy piątkę, udajemy całusy)

Gdy się palce spotykają (dotykamy palcami palców dziecka),

to od razu się witają (pocieranie, ściskanie, przybicie piątki lub całus).

6. Wyliczanka o samochodziku

Bierzemy w swoją dłoń rączkę dziecka:

Auto do myjni przyjechało, bo się umyć ładnie chciało.

Umyto:

Pierwsze koło podstawowe (głaszczemy mały palec),

Drugie koło podstawowe (głaszczemy drugi palec),

Trzecie koło podstawowe (głaszczemy trzeci palec),

Czwarte koło podstawowe (głaszczemy czwarty palec),

Piąte koło zapasowe (głaszczemy kciuk).

Jak wspierać rozwój mowy dziecka cd.

4. Czytajmy naszym dzieciom.

Czytajmy dziecku książeczki, nazywajmy to, co widzimy na ilustracjach. Sprawdzajmy, czy rozumie wszystkie wyrazy, zadając mu pytania. 

5. Śpiewając, powtarzając wierszyki, wyliczanki.

Do codziennych zajęć włączmy wierszyki - rymowanki, podczas których pokazujemy części ciała.  

 Rączki klaszczą klap, klap, klap 

 Nóżki tupią tup, tup, tup 

 Tutaj swoją główkę mam 

 A na brzuszku bam, bam, bam 

 Tutaj uszy mam 

 Oczy patrzą tu i tam 

 Buzia robi am, am, am 

 A na nosku sobie gram! 

Idzie rak nieborak, jak uszczypnie, będzie znak!

Sroczka kaszkę warzyła,
Dzieci swoje karmiła.
Temu dała na łyżeczce,
Temu dała na miseczce,
Temu dała na spodeczku,
A dla tego nic nie miała,
Frrr… po więcej poleciała.

Tu paluszek, tam paluszek,
Kolorowy mam fartuszek.
Tu jest rączka, a tu druga,
A tu oczko do mnie mruga.
Tu jest buźka, tu ząbeczki,
Tu wpadają cukiereczki.
Tu jest nóżka i tu nóżka,
Chodź, zatańczysz jak kaczuszka.

Głowa, ramiona,
Kolana, pięty, kolana, pięty.
Głowa, ramiona, kolana, pięty,
Oczy, uszy, buzia, nos!

Jak wspierać rozwój mowy dziecka:

1. Mówiąc do naszego dziecka jak najczęściej stosując tzw. "kąpiel słowną".

Staramy się każdego dnia wykorzystywać różne sytuacje, aby dziecku opowiedzieć, co w danej chwili robimy. Wykonując daną czynność, opowiadamy o niej, np. „Robię zupę, obieram warzywa. Popatrz, marchewka jest twarda i pomarańczowa. Pietruszka jest bardzo podobna do marchewki, ale ma biały korzeń. Do zupy dodamy też ziemniaki, które obierzemy ze skórki jak poprzednie warzywa". Komentujmy możliwie często to, co sami robimy i co robi dziecko, np. "Chodź, pobawimy się samochodami. Samochód jak jedzie robi brum, brum". Mówmy do naszego dziecka wyraźnie, by wszystkie wypowiadane przez nas słowa były czytelne. Unikamy zdrobnień oraz spieszczeń, opisujemy czynności. Starajmy się wyróżniać – gestem, intonacją – nazwy w wypowiedziach.

2. Słuchając – obserwujmy dziecko i podążajmy za nim.

Podbudowujmy w naszym dziecku chęć komunikowania się, dostrzegając jego potrzeby. Nie wyręczajmy dziecka w mówieniu, nie starajmy się zrozumieć w lot jego potrzeb – niech próbuje nam je przekazać słowami. Nie przerywajmy dziecku, pozwólmy dokończyć wypowiedź. Gdy podpowiadamy mu słowa, zwroty, dawajmy również możliwość wyboru odpowiedzi. Nasze słownictwo powinno być zróżnicowane, ale znane dziecku. Podstawową formą ćwiczeń powinna być rozmowa.

3. Powtarzając treść w poprawnej formie.

Gdy dziecko mówi po swojemu, powtarzajmy po nim tę samą treść w poprawionej gramatycznie formie, np: kiedy dziecko widzi psy i woła:"Mamo, mamo tam sią pieśki" to odpowiadamy "Tak, tam są pieski" albo "Tato, pójdziemy do śklepu kupić śoćek?"  to nasza odpowiedź powinna brzmieć "Tak, pójdziemy do sklepu kupić Tobie sok". Nie nalegajmy, żeby dziecko powtarzało słowa. Na początku nie wymagajmy również prawidłowej artykulacji.