Wady zgryzu a wady wymowy
Wymowa głosek uwarunkowana jest prawidłową budową, funkcją oraz współpracą narządów aparatu artykulacyjnego (języka, warg, dolnej szczęki czyli żuchwy, podniebienia, policzków, zębów). Pozycja języka oraz jego zakres ruchu jest ściśle związany z ułożeniem żuchwy.
W przypadku tyłozgryzu lub tyłożuchwia język cofnięty jest w głąb jamy ustnej:
Przy przodozgryzie lub przodożuchwiu ku przodowi, język ułożony jest płasko, utrudnione jest unoszenie języka:
Przy zgryzach krzyżowych i bocznych ułożeniach żuchwy, często powstaje szczelina między łukami, do której wsuwa się język przez co może pojawić się boczna realizacja głosek:
Przy zgryzach otwartych charakteryzujących się brakiem zwarcia w odcinku przednim lub bocznym łuku zębowego lub rozległej szpary między zębami, najczęściej zdeformowane są głoski przedniojęzykowo-zębowe (np. t, d, c, dz):
W zależności od wady zgryzu oraz miejsca artykulacji głosek, wymowa poszczególnych dźwięków może być w różny sposób zdeformowana i wpływać na jakość i wyrazistość wypowiedzi.